Uyuz, Sarcoptes scabiei adı verilen mikroskobik bir akarın cilde yerleşerek yaptığı kazımalarla oluşan bulaşıcı bir cilt hastalığıdır. Bu akarlar, cildin üst katmanlarına tünel açarak yumurta bırakır ve bu durum şiddetli kaşıntıya neden olur.
Uyuzun Belirtileri
Uyuzun en belirgin belirtisi, özellikle geceleri şiddetlenen dayanılmaz bir kaşıntıdır. Bu kaşıntı, akarların salgıladığı maddelere karşı vücudun verdiği reaksiyon sonucu oluşur. Kaşıntıya ek olarak uyuzun diğer belirtileri şunlardır:
- Kırmızı döküntüler: Ciltte, özellikle parmak araları, bilekler, dirseklerin iç kısmı, koltuk altı, göbek çevresi, kalça ve genital bölge gibi vücudun kıvrımlı bölgelerinde küçük, kırmızı ve kabarık döküntüler görülür.
- Tüneller: Akarların ciltte açtığı ince, kıvrımlı ve hafif kabarık çizgilerdir. Bu çizgilerin ucunda genellikle küçük bir kabarcık bulunur.
- Püstüller: Kaşıntı sonucu oluşan çizilmeler, ciltte püstül adı verilen küçük, içi sıvı dolu kabarıklıkların oluşmasına neden olabilir.
- Kabuklar: Bazı durumlarda, özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde, ciltte kalın kabuklar oluşabilir. Bu durum, Norveç uyuz olarak adlandırılır.
Uyuz Nasıl Bulaşır?
Uyuz, genellikle cilt teması yoluyla bulaşır. Ancak, hasta kişinin kullandığı kıyafetler, yatak takımları veya diğer kişisel eşyalar aracılığıyla da bulaşabilir. Aile içinde, kreşlerde ve bakım evlerinde uyuz salgınları sıklıkla görülür.
Uyuzun Teşhisi
Uyuz teşhisi, bir dermatolog tarafından yapılan muayene ile konulur. Doktor, ciltte açılmış tünelleri ve kabukları inceleyerek uyuz teşhisi koyabilir. Bazı durumlarda, kesin tanı için ciltten alınan örnekler mikroskop altında incelenir.
Uyuzun Tedavisi
Uyuz, mutlaka tedavi edilmesi gereken bulaşıcı bir hastalıktır. Tedavide genellikle özel kremler veya losyonlar kullanılır. Bu ilaçlar, akarları ve yumurtalarını öldürerek hastalığın bulaşmasını önler. Tedavi sırasında tüm aile bireylerinin ve yakın temas halinde olan kişilerin de tedavi edilmesi önemlidir.
Uyuzun Önlenmesi
Uyuzun önlenmesi için aşağıdaki önlemler alınabilir:
- Kişisel hijyene dikkat etmek: Düzenli olarak duş almak ve temiz kıyafetler giymek.
- Hasta kişilerle yakın temastan kaçınmak.
- Hasta kişinin kullandığı eşyaları diğer kişilerle paylaşmamak.
- Yatak takımlarını ve kıyafetleri yüksek ısıda yıkamak.
Unutmayın: Uyuz, bulaşıcı bir hastalıktır ve erken teşhis ve tedavi ile kolayca iyileşebilir. Eğer uyuz belirtileri görüyorsanız, mutlaka bir dermatoloğa başvurmalısınız.
Ek Bilgiler:
- Uyuzun Komplikasyonları: Kaşına kaşına oluşan yaralar, bakteriyel enfeksiyonlara neden olabilir.
- Uyuzun Farklı Türleri: Klasik uyuzun yanı sıra nodüler uyuz ve Norveç uyuz gibi farklı türleri de vardır.
- Hamilelik ve Emzirme Döneminde Uyuz: Hamile ve emziren kadınlarda uyuz tedavisi farklılık gösterebilir. Bu nedenle mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
